06 december 2008: De moord op Alexandros Grigoropoulos

Tijdens de avond van 06 december 2008, omstreeks 21u lokale tijd, kwam het in Exarchia, de anarchistische wijk van Athene, tot een verhitte woordenwisseling tussen twee patrouillerende politieagenten en een aantal jongeren. De twee agenten zetten aanvankelijk hun patrouille gewoon voort, maar keerden iets later te voet terug naar de plaats van confrontatie. Er ontstonden verdere schermutselingen tussen beide partijen, waarop een van de agenten, Epaminondas Korkoneas, zijn dienstwapen trok en drie schoten afvuurde, die naar eigen zeggen als waarschuwingsschoten dienden. Een van de schoten ketste echter af en raakte een van de jongeren, de 15-jarige Alexandros Grigoropoulos, in het hart. Daarop keerden de agenten terug naar hun politiekwartier, waar ze enkel rapporteerden dat ze door anarchisten aangevallen waren. De schietpartij werd verzwegen. Ondertussen werd Grigoropoulos in allerijl overgebracht naar het Evangelismos-ziekenhuis, maar daar konden artsen enkel het overlijden van de tiener vaststellen.

Hoewel de traditionele media aanvankelijk karig waren met de informatie over het incident, verspreidde het nieuws over het voorval zich als een lopend vuurtje op de sociale media. Als gevolg braken diezelfde avond nog hevige rellen uit in Exarchia, die later op de nacht overwaaiden naar het centrum van Athene, dat in een mum van tijd herleid werd tot een slagveld tussen anarchisten en politie. Het was het begin van de zogenaamde decemberprotesten van 2008, die nog de hele maand zouden duren en te boek gingen als de meest gewelddadige rellen in Athene en Griekenland sinds de val van de militaire junta. Zo bezetten scholieren en studenten dagenlang hun eigen scholen en universiteiten, vonden in Athene en andere grote steden met regelmaat gevechten tussen anarchisten en politie plaats, en werden heel wat staatseigendommen, banken en winkels beschadigd en vernietigd. Op 20 december werd zelfs de traditionele reusachtige kerstboom op het Syntagmaplein in brand gestoken. Velen zien de decemberprotesten ook als het officieuze begin van de Griekse crisis.

De twee betrokken politieagenten stonden pas in oktober 2010 terecht voor de dodelijke schietpartij. Aanvankelijk luidde het volgens de officiële politieverklaringen dat de agenten slachtoffer waren van “een aanval door een enorme groep anarchisten”, en dat Korkoneas zich daarop genoodzaakt zag om drie waarschuwingsschoten af te voeren: twee in de lucht en een derde op de grond. Het was de derde kogel die door ongelukkig toeval afketste en de 15-jarige Grigoropoulos doodde. Verschillende ooggetuigen tekenden echter een heel ander beeld: de veiligheid van Korkoneas en zijn collega, Vassilis Saraliotis, was op geen enkel moment in gevaar, en het zouden zelfs de agenten geweest zijn die zelf de confrontatie met de jongeren hadden opgezocht. Bovendien toonde forensisch onderzoek aan dat de fatale kogel wel degelijk afgevuurd werd met de bedoeling om de jongeren te raken. Een vaststelling die bevestigd werd door een diepgaande analyse van de camerabeelden van een toevallige passant:

Korkoneas, de agent die de schoten afvuurde, werd veroordeeld tot levenslange opsluiting wegens moord met voorbedachte rade. Saraliotis, zijn collega, werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar wegens medeplichtigheid, maar kwam in 2011, amper een jaar na het proces, vrij onder voorwaarden. Korkoneas maakte op zijn beurt in 2019 gebruik van een een recente strafwetswijziging om zijn straf in beroep te laten herleiden van levenslang tot dertien jaar. Korkoneas kwam zo in juli 2019 vervroegd vrij.

grig

Elk jaar op 6 december organiseren anarchisten in het centrum van Athene protesten ter nagedachtens van de moord op Alexandros Grigoropoulos. Deze protesten monden geregeld uit in hevige rellen met de politie.