Sinds een drietal weken gaan op het internet de resultaten rond van een onderzoek naar de beste en slechtste landen om als expat te verblijven. Het nieuws wordt vurig bediscussieerd in de Griekse expatgemeenschap, en ik werd zelfs gecontacteerd door een plaatselijke journalist die mijn mening erover wou weten. De reden? Volgens het onderzoek is Griekenland het slechtste land om als expat te wonen.

Eerst even duiding geven: het gaat om een onderzoek van InterNations, het grootste en vermoedelijk bekendste globale expatnetwerk op het internet. Onder de naam Expat Insider voert InterNations elk jaar onder leden van haar netwerk – expats dus –  een enquête uit rond de kwaliteit van het leven als expat in verschillende landen. Expats in Italië evalueren de kwaliteit van het expatleven in Italië, expats in Canada doen dat voor het expatleven in Canada, enz. De evaluatie gebeurt op basis van 43 verschillende aspecten van het (expat)leven, zoals carrieremogelijkheden, vrijetijdsvoorzieningen, gezinsleven, hulpvaardigheid van de lokale bevolking, enz. InterNations vergelijkt dan de geëvalueerde landen en maakt op basis daarvan een rangschikking op.

Alle resultaten kunnen hier in detail bekeken worden, maar kort samengevat is Bahrein dit jaar de trotse koploper. Hier ter plaatse gaan de gesprekken echter niet over wie bovenaan staat, maar wel over wie onderaan bengelt. Op de allerlaatste plaats prijkt immers niemand minder dan Griekenland. Een aantal redenen die de ondervraagde expats in Griekenland opgaven, zijn de ongunstige relatie inkomen-onderhoud, de onevenwichtige privé-werkbalans, en aspecten betreffende het gezinsleven, zoals kosten voor kinderzorg en niveau van onderwijs.

Zoals gezegd worden de resultaten van de enquête sinds de vrijgave ervan heftig bediscussieerd binnen de Griekse expatgemeenschap. Het lijkt trouwens alsof die laatste plaats niemand in Griekenland koud laat, want zelfs de lokale bevolking moeit zich in de debatten. En het meest markante aan de hele discussie: de meningen zijn extreem uiteenlopend, zowel binnen de expatgemeenschap als de Griekse bevolking. Heel wat mensen – locals en expats – kunnen zich volledig vinden in de laatste plaats van Griekenland in de enquête, en bevestigen met veel frustratie de minieme compensatie die ze in salaris krijgen voor een werkweek waarvan de uren ver boven het Europese gemiddelde liggen. Ze uiten eveneens kritiek op het sociale zekerheidsstelsel, de belabberde staat van de zorgverlening, en in sommige gevallen de beperkte behulpzaamheid en het gebrekkige Engels van de Grieken.

Anderen – opnieuw expats én locals –  zien het resultaat van de enquête dan weer als een kwalijke grap, en kunnen er überhaupt niet bij dat een land als Griekenland met zijn fantastisch klimaat, wereldvermaarde keuken, warme bevolking en verrukkelijke eilanden door dergelijk onderzoek als slechtste land om te wonen aangeduid wordt. Nota bene in een wereld waar in een niet gering aantal andere landen oorlog, tyrannie, chronische hongersnood en onophoudelijke armoede heerst. Ter nuance: de enquête beweert ook niet dat Griekenland het slechtste land ter wereld is om te gaan wonen. Uiteindelijk werden “slechts” 66 landen (van de 196 algemeende erkende landen ter wereld) onder de loep genomen. En nee, landen als Irak, Somalië en Jemen zijn daar niet bij. Helaas vatte de meerderheid van de media de resultaten gemakzuchtig samen onder de misleidende kop “Griekenland slechtste bestemming ter wereld voor expats”, met alle reacties vandien. Nuanceverschil of niet, de hele discussie toont aan dat de meningen over Griekenland als verblijfsbestemming enorm verdeeld zijn: voor elke inwoner die iedereen stellig afraadt naar Griekenland te verhuizen, vind je wel een andere inwoner die beweert dat hij Griekenland voor niets ter wereld zou willen verlaten.

Als huidig inwoner van Griekenland én voormalig inwoner van zes andere landen (in het ene al langer dan het andere) is mijn persoonlijke mening over deze en andere gelijkaardige enquêtes duidelijk: hoewel ik er niet aan twijfel dat dergelijke enquêtes in alle ernst uitgevoerd worden en de bevraagden in eer en geweten antwoorden, moet niet te veel waarde gehecht worden aan deze of andere rangschikkingen van expatlanden. De ultieme rangschikking van beste en slechtste landen voor expats (of inwoners in het algemeen) bestáát gewoonweg niet, om de simpele reden dat elke expat of inwoner nu eenmaal andere voorkeuren en prioriteiten heeft, en bovendien oordeelt op basis van persoonlijke ervaringen, die zelfs voor mensen met gelijkaardige voorkeuren erg verschillend kunnen zijn. De uiteenlopende reacties van de Griekse expats bevestigen dit: voor mensen die vooral belang hechten aan financiële zekerheid en economische welvaart, staat Griekenland sinds de economische crisis uiteraard niet bovenaan het lijstje. Maar wie zijn geluk eerder laat afhangen van zuiders joie de vivre dan van westerse financiële slagkracht vindt het hier lang niet zo slecht.

Persoonlijk heb ik dan ook weinig tot geen redenen om me mijn verhuis naar Griekenland te beklagen. Ik ben niet blind voor de plaatselijke problemen, maar in een oktobermaand met nog steeds een verukkelijke 25 graden, tussen de extraverte Atheners, op een boogscheut van toeristische parels als Mikonos en Santorini, heb ik mezelf al in minder benijdenswaardige omstandigheden bevonden. Maar nogmaals: de ultieme referentie bestaat niet: ieder vormt z’n eigen mening.