Ik zag op de website van De Morgen de volgende kop voorbijkomen: “België een van Europese koplopers in longkankersterfte”. En in de korte samenvatting van het artikel: “Slechts vijf landen gaan ons voor”. Nog voor ik het artikel verderlas, wist ik het al: bij die vijf onfortuinlijkere landen zit ongetwijfeld Griekenland. Kan gewoon niet anders. En ik bleek gelijk te hebben.
Griekenland neemt een weinig benijdsenswaardige vierde plaats is, zo blijkt uit de Eurostat-cijfers waarop het artikel zich baseert. Allesbehalve een verrassing, voor wie in Griekenland woont of hier veel tijd doorbrengt. Want Jezus Christus, hier wordt wat afgerookt. Ga ik met m’n zoontje naar de speeltuin, dan zit op elke bank wel een aantal Griekse ouders gezellig met elkaar te keuvelen, allemaal met een sigaret in de hand. Wanneer ik op weg naar het werk een blik door het raam van andere auto’s werp, hangt bij het gros van de bestuurders steevast een peuk tussen de lippen. En op het werk zelf ben ik dan weer een van de weinige collega’s die niet om de dertig minuten beneden in de rookruimte te vinden is.
Ik weet niet waar het vandaan komt. Hoe die rookcultuur zich zo hardnekkig in de Griekse samenleving genesteld heeft. En ik zou graag zeggen dat het vooral een gewoonte van de grootoudergeneratie is. De generatie Grieken die lang geen idee had hoe schadelijk (ketting)roken wel is voor de gezondheid. Of die het misschien wel wist, maar er zich gewoon geen bal van aantrok. Zoals die generatie zich wel van meerdere schadelijke gewoontes geen bal aantrok, en waarvan de gevolgen ondertussen pijnlijk zichtbaar zijn. Maar ik zou liegen. Ook de generatie van mijn vrouw zweert nog steeds bij de sigaret. Mijn vrouw zelf was trouwens lang geen uitzondering op de regel: ook zij stak er geregeld eentje op. Gelukkig heeft de zwangerschap en de geboorte van ons zoontje een positieve invloed gehad op haar rookgedrag.
Da’s echter bij de meeste andere nieuwbakken Griekse ouders niet het geval. Die gaan na de heuglijke gezinsuitbreiding gewoon lustig door met roken, vaak zelfs in het bijzijn van de kinderen. Want passief roken, da’s ook weer zo’n “inconvenient truth” die vele Grieken gemakshalve gewoon negeren. Het verklaart ook waarom het – nochtans door de wet verplichte – rookverbod in cafe’s en restaurants flagrant genegeerd wordt door de meeste rokende Grieken. Ik las ergens dat Kyriakos Mitsotakis, kopman van Nea Dimokratia en gedoodverfde opvolger van Alexis Tsipras als Grieks premier, werk wil maken van het opleggen van het rookverbod als hij effectief verkozen wordt. Ik heb het niet echt voor Nea Dimokratia, maar als hij daar werkelijk in slaagt, dan heeft Mitsotakis er toch meteen een Belgische aanhanger bij.
Maar goed, eerst zien en dan geloven. Het zou niet de eerste Griekse politicus zijn die zich zwaar mispakt aan de koppigheid van de Grieken en hun destructieve gewoontes. De Grieken zullen nog wel even hoog blijven scoren in dergelijke longkankerlijstjes, alle politieke ambities ten spijt.