Vorige week is ook hier in Griekenland het nieuwe schooljaar van start gegaan. En voor het eerst had dit ook op ons gezinnetje een invloed: onze zoon Aris is ondertussen vier jaar oud, en dat is de leeftijd waarop de schoolplicht begint voor de Griekse kinderen.

Uiteraard zijn er ook opties voor peuters van jongere leeftijd: de zogenaamde paidikoi stathmoi, het Griekse equivalent van onze crèche of kinderdagverblijf, zijn er om kinderen van jonger dan vier alvast kennis te laten maken met een eerste vorm van onderwijs. En daar maken vele ouders – vooral werkende ouders – graag gebruik van. Ook wij waren oorspronkelijk van plan om Aris vorig jaar al naar een paidikos stathmos te laten gaan, maar de geboorte van zusje Danai en COVID-lockdowns gooiden roet in het eten. En dus kon Aris pas vorige week zijn eerste educatieve stapjes zetten, in de zogenaamde pronipiagogeío (in de omgang kortweg pronipio), de Griekse eerste kleuterklas, voor vierjarigen dus.

Angst voor de fameuze eerste schooldag was er niet echt. Tijdens de zomer hadden we Aris al een paar weken op zomerkamp gestuurd, waar hij alvast kon wennen aan het idee om zonder ons een deel van de dag door te brengen. Zo’n Grieks zomerkamp was trouwens een concept dat mij volledig onbekend was, maar waarvan ik al snel de voordelen wist te appreciëren: je zet de kinderen ’s ochtend af op de plaats van het sportkamp (in ons geval het OAKA-stadion), en rond 15 uur haal je ze opnieuw op. In die tijd beoefenen ze dan allerlei sporttakken onder het toeziend oog van jonge maar bekwame begeleiders. En dat dus vijf dagen per week. Niet alleen proeven de kinderen zo voor de eerste keer van verschillende sporten en maken ze sociale contacten, maar ze leren dus – ook vaak voor de eerste keer – onanafhankelijk te zijn. En dat heeft blijkbaar zijn vruchten afgeworpen. Aris had al vóór de eerste schooldag aangegeven dat hij er best wel naar uitkeek om voor de eerste keer naar school te gaan, en hij toonde vorige week maandag dan ook weinig tot geen schroom toen hij voor de eerste keer het schooltje binnenwandelde.

Angst voor wat hij in de school te zien en te horen krijgt, die is er toch wel een beetje. Aris gaat naar de 6o Nipiagogeio Metamorfosis, de lokale openbare kleuterschool in onze wijk hier in Metamorfosi. “Openbaar” is hier het sleutelwoord. Het Griekse schoolsysteem kent namelijk een onderscheid tussen staatsscholen (zoals die van Aris) en privéscholen, een onderscheid dat dus al begint vanaf het kleuteronderwijs. De verschillen tussen beide systemen zijn vergelijkbaar met die in de meeste andere landen met dergelijk onderscheid: de kosten om je kind naar een particuliere school te laten gaan, liggen een pak hoger dan die van een openbare school, maar daarvoor krijg je dan – onofficieel – een hogere kwaliteit van onderwijs. Het aantal leerlingen per klas ligt namelijk veel lager in een privéschool, waardoor er veel gerichter met de leerlingen gewerkt kan worden. Simpel en grof gesteld: een privéschool is duurder, maar beter.

Ook wij overwogen aanvankelijk om Aris nu al naar een privéschool te sturen. We namen een tijdje terug bijvoorbeeld al eens een kijkje in de Montessori-School in Likovrisi. UIteindelijk kozen we toch voor de openbare kleuterschool hier in onze wijk. Ten eerste omdat het voorlopig “maar” om de kleuterschool gaat. Eenmaal het echte werk er aan komt op de basisschool (in het Grieks de dimotikó scholeío), zullen we onze beslissing zeker herbekijken, maar voor de kleuterklas is het vermeende verschil in “kwaliteit” toch minder cruciaal. Ten tweede omdat de lokale openbare kleuterschool op amper twee straten van van onze woning ligt. In tegenstelling tot de dichtstbijzijnde privéscholen, waarnaar we al makkelijk een dik kwartier onderweg zouden zijn met de auto. Het feit dat de openbare kleuterschool zich op wandelafstand bevindt, maakt het niet alleen ’s ochtends en ’s namiddags een stuk praktischer om Aris te brengen en op te halen, maar geeft ons ook meer gemoedsrust tijdens de dag. Want wat ben je met dat betere niveau van een privéschool als je kind zich tijdens de schooluren plots niet goed voelt en je ‘m zo snel mogelijk moet gaan halen, maar op weg naar school een tijdlang in de file staat?

Ten derde hoorden we van de andere buurtbewoners overwegend lovende woorden over het plaatselijke – openbare – kleuterschooltje, waar Aris bovendien elke dag de meeste van z’n buurtvriendjes kan terugzien. Maar ondanks die lovende woorden – en ondanks dat het “maar” om de kleuterschool gaat – zit de angst er bij mij dus toch wel een beetje in. De Griekse openbare kleuterscholen staan er in het algemeen namelijk niet om bekend dat ze een moderne aanpak hanteren die gestoeld zou zijn op de meest actuele inzichten inzake opvoeding en kinderpsychologie. De reputatie van de staatsscholen is eerder die van de conservatieve aanpak, gebaseerd op de traditionele – veelal voorbijgestreefde – Grieks-orthodoxe waarden. En dat ook de 6o Nipiagogio Metamorfosis – ondanks alle lovende oordelen – niet meteen uitblinkt in ruimdenkendheid, werd al duidelijk toen mijn vrouw er de inschrijving van Aris ging regelen:

– Schooldirectrice: “Wat is de volledige naam van het kind?”

– Mijn vrouw: “Aris Vanbellingen”

– Schooldirectrice: “Aris hoe?”

– Mijn vrouw: “Vanbellingen“

– Schooldirectice:”Aha. Is hij van Duitse afkomst misschien?”

– Mijn vrouw: “Nee, van Belgische afkomst”

– Schooldirectrice: “Oh godzijdank!”

Ziedaar de enggeestigheid van de directrice van een Griekse openbare kleuterschool. Ik zal maar toevallig wel een Duitser geweest zijn! Het zal ook niet verbazen dat de dame in kwestie bovendien een ketting met een joekel van een christuskruis rond de nek heeft hangen. Want god ziet alles, en al zeker in het Griekse staatsonderwijs.

Maar goed, voorlopig lijkt Aris het er toch enorm naar z’n zin te hebben. Ondanks dat het er dus niet altijd even pedagogisch aan toe gaat. Dat merken we wanneer Aris soms over zijn schooldag vertelt: de onderwijzers helpen de kinderen amper met praktische dingen zoals naar de WC gaan, kleren aan- of uitdoen, eten en drinken. Dat er bovendien (te?) stevig de nadruk wordt gelegd op autoriteit en gehoorzaamheid, blijkt uit het feit dat Aris z’n één jaar oude zusje Danai nu plots geregeld vertelt dat ze “straf zal krijgen als ze de regels niet volgt”. Terwijl hij tot vorige week zelfs nog nooit van het woord “straf” gehoord had – noch in het Grieks, noch in het Nederlands. Eén keer raden waar hij die dingen gehoord zal hebben.

Zolang hij zich er goed voelt, zien we het allemaal wel door de vingers. En prijzen we ons gelukkig dat we niet in dezelfde situatie zitten als de ouders van een aantal van zijn klasgenootjes. Want die vertellen ons dat hun – nochtans orthodox opgevoede – kinderen thuis geregeld in een huilbui schieten omdat ze niet meer naar school willen. En dat terwijl de onze er bijna niet weg wil. Kinderen blijven onvoorspelbare schepsels.